معنای لغوی ارزش
واژه ی ارزش همواره دو مفهوم ارزیدن و ارزشمند بودن را در خود جای می دهد. اما در موارد مختلف نسبت های مختلفی از این دو مفهوم در آن جای میگرد.
مثلا وقتی می گوییم «این کتاب با ارزش(ارزشمند) است» منظور ما ارزش مالی آن نیست، بلکه بیشتر نشان دهنده ی میزان اثرگذاری آن است. و حتی حاضریم بیش از مقدار واقعی قیمت برای آن هزینه کنیم.
اما در جای دیگر که می گوییم «هر سهم این شرکت 3 هزار تومان ارزش دارد(می ارزد)» منظور ما این است که در این لحظه بیشتر از 3 هزار تومان برای بدست آوردن آن خرج نمیکنیم.
اما این بحث ارزیدن و ارزشمندی به همین سادگی نیست و جزئیات و ظرافتهای فراوانی دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
ارزش اخلاقی (Moral/Ethical Values)
مبنا و چارچوب تصمیمگیریهای ما ارزش های اخلاقی هستند.
برای همهی ما پیش آمده که در یک تصمیمگیری، هر یک از گزینههای پیش رو، به نوعی با یکی از ارزشهای ما در تضاد و تعارض است.
و تصمیمگیری ما براساس اولویت ارزش های ما تعیین میشود.
ارزش بهکارگیری یا کارآمدی (Use Value)
سوال اصلی در این مقوله این است که: «یک کالا یا خدمت چقدر به کار ما میآید و برای ما استفاده دارد.»
ارزش به کارگیری ارتباط متقابلی با قیمت گذاری دارد، اما در کنار آن فاکتورهای متعددی بجز آن بر قیمت تاثیرگذار است.
ارزش مبادلهای (Exchange Value)
ارزش مبادلهای همان قیمت است.
علاوه بر ارزش بکارگیری، فاکتورهای مختلفی همچون عرضه و تقاضا نیز بر ارزش مبادله ای یک محصول تاثیرگذار است.
ارزش استراتژیک (Strategic Value)
میتوان با یک مثال این مفهوم را بیشتر توضیح داد: فرض کنید یک شرکت 10 محصول را بفروش میرساند یکی از محصولات که به شدت هم فروش دارد حاشیه ی سودی نزدیک به صفر دارد و بقیه محصولات دارای حاشیه سود بالایی هستن. اگر فقط به صورت های مالی و سود نگاه کنیم، ممکن است بگوییم این محصول قطعا شرکت را از بین میبرد. اما ممکن است این محصول برای شرکت ارزش استراتژیک داشته باشد و برای مطرح شدن برند شرکت و نفوذ بیشتر آن در بازار و همچنین جنبه های بازاریابی بسیار با اهمیت باشد؛ برای همین به صورت موقت سود بقیه محصولات را باید فدای این محصول کرد، تا بتوان در بلند مدت به سود های بالاتری رسید.
ارزش افزوده (Added Value)
ارزش افزوده و ایجاد ارزش افزوده یک مفهوم اقتصادی از جنسِ خلق کردن است.
مثال: خیاطی50 هزار تومان پارچه میخرد. با همان پارچه یک پیراهن تولید میکند.هزینه های جانبی+سربار(نخ و دستمزد و …) برای تولید این پیراهن 10 هزار تومان میشود. خیاط این پیراهن را به قیمت 100 هزار تومان میفروشد. ارزش افزوده خلق شده در تولید این پیراهن برابر است با:
100 – (10 + 50) = 40 هزار تومان