اصول مدیریتی فایول
14 اصل مدیریت از نظر هنری فایول Henry Fayol (1841 تا 1925) این‌ها هستند:
- تقسیم کارDivision Of Work:
تخصصی کردن کارها این امکان را به فرد می‌دهد که کسب تجربه کند و دائما مهارت‌های خود را رشد دهد که در نتیجه باعث افزایش بهره‌وری می‌شود.
- اختیارAutority:
فرد باید حق دستور دادن را طبق مسئولیتی که پذیرفته است داشته باشد.
- انظباط Discipline:
کارمند باید از دستورات پیروی کند ولی این درصورتی است که مدیرش درست او را رهبری کرده باشد.
- وحدت فرماندهیUnity Of Command:
هر کارمند فقط باید از یک مدیر دستور بگیرد.
- وحدت رویهUnity Of Direction:
افرادی که در یک فعالیت مشابه کار می‌کنند باید اهداف یکسانی در یک برنامه مشخص داشته باشند. این امر برای اطمینان از وحدت و هماهنگی در شرکت ضروری است. وحدت فرماندهی بدون وحدت رویه امکان ندارد ولی لزوما هم از آن سرچشمه نمی‌گیرد.
- اولویت داشتن منافع گروهی Subordination Of Individual Interest:
مدیر حتما باید منافع شرکت را به منافع شخص یا گروه خاص اولویت دهد.
- پرداخت دستمزد (اعطای پاداش)Remuneretion:
پرداخت دستمزد همیشه به عنوان عامل انگیزه دهنده به کارکنان است. اگرچه که فایول طبق بررسی‌ها این را تنها عامل نمی‌داند.
- تمرکز یا عدم تمرکزCentralication:
اشاره به کاهش (تمرکز زایی)یا افزایش(تمرکز زدایی) نقش کارمند در تصمیم‌گیری‌ها دارد که تا حدی بستگی به وضعیت کسب‌وکار و کیفیت کارکنان دارد.
- سلسله مراتب (خط قدرت)Scalarchain:
برای جهت دهی در شرکت لازم است ولی ارتباطات جانبی و اگآاهی از همه سطوح هم لازم است تا مدیران بالادستی بینش کلی داشته باشند که در هر سطحی چه فعالیتی اتفاق می افتد. سلسه مراتب به جایگاه‌ها از بالاترین تا پایین‌ترین سطح در شرکت اشاره دارد. این شاخه نباید خیلی گسترده و طولانی باشد و سطوح زیادی داشته باشد.
- نظمOrder:
نظم مادی و نظم اجتماعی هردو لازم هستند. اولی زمان از دست رفته و امکانات غیرقابل استفاده را به حداقل میرساند. دیگری از طریق سازماندهی و انتخاب درست بدست می‌آید. (هرکس باید در شرکت فضای خودش و امکانات خودش را داشته باشد. هدف نظم به حداقل رساندن اتلاف است.)
- عدالتEquity:
برای جلو بردن یک بیزنس، مهربانی و انصاف در برخورد با کارکنان لازم است.
- ثبات جایگاه افرادStability Of Tune Of Personnel:
وقتی امنیت شغلی و پیشرفت شغلی برای کارکنان تضمین شود، بهتر کار می‌کنند. جایگاه شغلی متزلزل و میزان بالای جابجایی کارکنان تاثیر منفی بر سازمان می‌گذارد.
- ابتکارInitiative:
اینکه به کارکنان اجازه داده شود تا ابتکارشان را در هر زمینه ای نشان دهند، از نقاط قوت یک سازمان است. با اینکه ممکن است از نظر بعضی مدیران برای خوب نشان دادن خودشان و بالا بردن رضایت کارکنان باشد.
- روح تیمیTeam Spiritt:
مدیر باید روحیه کارکنان خود را تقویت کند. او سپس خاطرنشان میکند که: رسیدن به توانایی واقعی به همسو کردن تلاش ها، تشویق علایق، استفاده از توانایی های تک تک افراد، پاداش شایستگی هر فرد بدون برانگیختن حس حسادت های احتمالی و برهم زدن روابط نیاز دارد.
پنج عنصر مدیریت چیست؟
تعریف فایول از نقش و شیوه مدیریت بین این پنج عنصر متمایز می‌شود:
- برای پیش بینی و برنامه ریزیPrevoyance:
بررسی آینده و تدوین برنامه عمل
- برای سازماندهیTo Organize:
ساختن چارچوب نیروها و امکانات مورد نیاز، تعهدات
- برای دستور دادنTo Command:
شامل فعالیت بین کارکنان
- برای هماهنگ کردنTo Coordinate:
وصل کردن، متحد کردن و هماهنگ کردن همه فعالیت ها و تلاش ها
- برای کنترلTo control:
مشاهده اینکه همه چیز طبق قانون تعیین شده و فرمان بیان شده اتفاق می افتد.
منشاء و تاریخچه
هنری فایول (1841-1925) نظریه‌پرداز فرانسوی مدیریت بود که نظریه‌های او در مدیریت و سازماندهی کار در آغاز قرن بیستم بسیار تاثیرگذار بود. او یک مهندس معدن بود که ابتدا به عنوان مهندس معدن برای شرکت COMMENTRY-Fourchambult-Decazeville کار می‌کرد. سپس از سال 1888 تا 1918 وارد حوزه مدیریت عمومی شد و به عنوان مدیرعامل کار کرد. در طول دوران مدیرعاملی مقاله‌های زیادی در باره مدیریت نوشت. در سال 1916 مقاله ” مدیریت، صنعت و ملاحظات کلی، سازماندهی، فرماندهی، هماهنگی و کنترل” در بولتن جامعه صنعتی معدن به چاپ رسید. در سال 1949 اولین ترجمه انگلیسی آن با عنوان مدیریت عمومی و صنعتی توسط کنستانس ستورز منتشر شد.
استفاده‌های 14 اصل مدیریت بنیادی (کاربردها)
- تغییر و سازماندهیChange and Organization
- تصمیم‌گیریDecision Making
- مهارت ها می‌تواند به برای بهبود اثر بخشی یک مدیر استفاده شودSkills.
- درک شود که مدیریت را می‌توان به عنوان مجموعه‌ای از فعالیت‌ها در نظر گرفت که می‌توان آنها را فهرست‌بندی و گروه‌بندی کرد.
مراجع:
Book:Henri Fayol.General And Industrial Management
