مدیریت بر اساس هدف(Management by Objective-MBO) چیست؟
MBO به تعیین اهداف برای هر کارمند می پردازد و جهت مقایسه عملکرد آنها با اهدافی که تعیین شده است استفاده میشود. نتیجه ی بکار گیری این روش افزایش عملکرد سازمان با تطبیق اهداف سازمان با اهداف کارکنان در سراسر سازمان است. در حالت ایده آل ، کارکنان برای شناسایی اهداف خود، برنامه ی زمانی، کیفیت مطلوب سازمان و…، تمام اطلاعات مورد نیاز را دریافت می کنند.
MBO شامل ارزیابی و رصد مداوم فرایندها و ارائه بازخورد(Feedback) برای رسیدن به اهداف است.
پیتر دراکر (Peter Drucker)
مدیریت بر اساس اهداف اولین بار توسط پیتر دراکر در سال 1954 در کتاب “مهارت مدیریت” بیان شد. به گفته دراکر ، مدیران باید از “دام فعالیت” اجتناب کنند و چنان درگیر فعالیت های روزمره خود نشوند که هدف یا اهداف اصلی خود و سازمان را فراموش کنند.
یکی از مفاهیم MBO این بود که علاوه بر مدیران ارشد، تمامی مدیران یک سازمان باید در فرایند برنامه ریزی استراتژیک مشارکت داشته باشند تا قابلیت اجرای برنامه بهبود یابد.
مفهوم دیگر مدیریت بر مبنای هدف این بود که مدیران باید طیفی از سیستم های عملکردی و ارزیابی را در جای جای سازمان تعبیه کنند، تا سازمان به سمت اهداف خود به درستی حرکت کند.
واضح است که مفهوم MBO پایه و ریشه ی مفهوم جدیدتری به نام “مدیریت ارزش محور-Value Based Management” می باشد.
اصول مدیریت بر اساس هدف
- ترسیم اهداف و مقاصد سازمانی ،
- تعیین اهداف خاص برای هر یک از اعضا ،
- تصمیم گیری مشارکتی ،
- دوره های زمانی شفاف و صریح (زمانمند بودن کارها و اهداف)،
- ارزیابی عملکرد و ارائه بازخورد.
در مدل MBO همچنین روشی به نام “SMART” را ارائه میکند و میگوید که اهداف باید این ویژگی ها را داشته باشند:
- خاص (Specific)
- قابل اندازه گیری (Measurable)
- دست یافتنی (Achievable)
- واقع بینانه (Realistic)
- زمانمند (Time-Related)
در دهه 90 ، پیتر دراکر اهمیت این روش مدیریت سازمان را در منظر مدیران قرار داد ، هنگامی که گفت: “این صرفا ابزاری دیگر است(مثل دیگر ابزار های مدیریتی). این یک درمان شگفت انگیز برای ناکارآمدی ها و مشکلات مدیریت نیست … اگر اهداف را بدانید MBO کار می کند ،اما مشکل اینجا است که 90 ٪ از مواقع شما اهداف را نمی دانید! “
