مدل 5P چیست؟ مفهوم.
مدل 5P از دکتر میلدرد گلدن پریر Mildred Golden Pryor، جی. کریس وایت J. Chris White، و دکتر لزلی ای. تومبز Leslie A. Toombs یک مدل مدیریت راهبرد که نیازمند هم‌نوایی 5 متغیر: هدف، اصول، فرآیندها، افراد، و عملکرد برای پیشرفت سازمانها و عملیات آنهاست.
- هدف تمامی عناصر تشکیل دهنده مقصود سازمان را دربرمی‌گیرد. که شامل مأموریت، چشم‌انداز، اهداف، و راهبردهای سازمان میشود.
- اصول فلسفه‌های راهنما، فرضیات، یا نگرش‌ها درباره‌ی نحوه‌ی عملکرد سازمان و نحوه‌ی تعامل با کسب و کار است. این متغیر شامل یکپارچگی بنیان، اخلاقیات، و ارزش‌های اصلی است که از کارمندان هنگام استخدام انتظار می‌رود که به آن پایبند باشند.
- فرآیندها ساختارهایی سازمانی، نظامات، و دستورالعمل‌هایی‌ا‌‌ند که برای ساخت محصولات یا ارائه‌ی خدمات تعریف شده توسط سازمان، همچنین زیرساخت‌ها و قوانینی که این نظامات و دستورالعملها را حمایت می‌کند به کار می روند.
- افراد نفرات(و گروههایی از افراد)ی هستند که کاری که بر اصول و فرآیندهای یک سازمان برای نیل به اهدافش استوار است را اجرا میکنند. آنان اجزای فعالی‌اند که کار را به سرانجام می‌رسانند.
- عملکرد تمام معیارها، اندازه‌گیری‌ها، و نتایج مورد انتظار که وضعیت سازمان را مشخص میکنند، و به عنوان شاخصی برای تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار می‌گیرند را دربرمی‌گیرد. نتایج عملکردی به فرآیند مدیریت راهبردی به عنوان ورودی داده میشود تا روشی برای بازخورد و کنترل مهیا شود.
برای کارایی و مؤثر بودن یک سازمان، نظریه های اجتماعی-فنی سازمانی پیشنهاد میکنند که تمامی 5 متغیر باید همتراز باشند. به طوری که یکدیگر را حمایت و تقویت کنند. ناهماهنگی و ناسازگاری در میان متغیرها باعث اتلاف زمان، انرژی و سرمایه میشود. همچنین میتواند باعث سطح بالایی از سرخوردگی، احساس درماندگی، و نارضایتی در کارمندان شود. این 5 متغیر در تمامی سازمانها موجودند.
ریشه ی مدل 5P. تاریخچه
مدل 5P به وسیله ی پریر Pryor، تومبز Toombs، و وایت White برای کتابشان با نام مدیریت کیفیت راهبردی Strategic Quality Management و برای استفاده در محل‌های کارشان ایجاد و توسعه داده شد. بنیانگذاران مدل 5P مطالعات خود را تحت نظر دکتر دابلیو. ادواردز دمینگ Dr. W. Edwards Deming، دکتر جوزف یوران Dr. Joseph Juran، دکتر پیتر سنج Dr. Peter Senge، و متخصصان مشهور دیگر انجام دادند.
موارد استفاده از مدل 5P. کاربردها
- مدیریت راهبردی
- مدیریت کیفیت
- ارزیابی سازمانی
- مدیریت تغییر
گام‌های مدل 5P . فرآیند
گام‌های پیشرو یک توضیح ساده‌سازی شده‌است. برای جزئیات کتاب مدیریت کیفیت راهبردی را مشاهده کنید.
- برای هدف:
- نقاط ضعف و قوت، تهدیدها و فرصت‌ها، مأموریت، اهداف، و راهبردها را مشخص کنید .
- قابلیت های اصلی رهبری را مشخص کنید.
- برای اصول: از یک تیم برای توسعه ی ارزش‌های اصلی بهره ببرید.
- برای فرآیندها:
- تمام فرآیندها را لیست کنید.
- با استفاده از فلوچارت‌ها، نقشه‌های فرآیندی و/یا چک‌لیست‌ها فرآیندها را مستند کنید.
- مالکان فرآیند را فهرست کنید. اگر مالکان مشخص نیستند، کسانی که فرآیند مستندسازی و پیشرفت کار را انجام می‌دهند را به عنوان مالکان فرآیند معین کنید.
- برای افراد:
- مشخص کنید افراد تا چه حد توانمند، و تیم‌ها تا چه حد در جای خود مستقر شده‌اند.
- خود-هدایتی در تیم ها چه میزان است.
- چه تمرین هایی نیاز است.
- باقی چیزهایی که به کارمندان مربوط است.
- برای عملکرد:
- مشخص کنید که چه اقداماتی در حال رخ دادن است/باید رخ دهد.
- شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI’s) و خطوط مبدأ را تعیین کنید.
- یک سیستم اندازه‌گیری همراه با اهداف برای پیشرفت ایجاد کنید.
- در طول زمان KPIها را پایش کنید.
نقاط قوت مدل 5P. فواید
- مدل 5P میتواند در سطح شرکت و در هر سطحی از سازمان مورد استفاده قرار گیرد.
- مدل 5P برای سازمان‌هایی با هر شکل و اندازه قابل استفاده است.
- مدل 5P میتواند همراه با تنوع زیادی از تئوری‌ها، مفهوم‌ها و ابزارهای مدیریتی و رهبری مورد استفاده قرار گیرد.
- مدل 5P محدود به زمان نیست. فقط به دلیل اینکه تئوری‌های جدیدی معرفی می‌شوند “منقضی” نمی‌شود.
محدودیت‌های مدل 5P. معایب
- افرادی که مدل 5P را اعمال می کنند، به صورت فردی یا به عنوان تیم باید نه تنها اصول اولیه رهبری و مدیریت، بلکه همچنین مدیریت راهبردی، توسعه ی سازمانی، مدیریت فرآیند، و تفکر سازمانی را بفهمند.
Book: Dr. Mildred Golden Pryor, J. Chris White, and Dr. Leslie A. Toombs – Strategic Quality Management, A Strategic Systems Approach to Continuous Improvement
