تحلیل علت ریشه ای چیست؟(شرح)
تجزیه و تحلیل علت ریشه ای (RCA) یک تکنیک گام به گام ساختار یافته است که بر یافتن علت واقعی یک مشکل و نحوه ی برخورد با آن تمرکز دارد. به جای اینکه صرفاً با علائم آن مشکل مقابله کنید. تجزیه و تحلیل علت ریشه ای روشی است برای پیدا کردن و آنالیز دلایل مشکلات، برای مشخص شدن اینکه چگونه می توان این مشکلات را حل کرد یا از بروز آنها جلوگیری کرد. این فرآیندی است برای کمک به ذینفعان که دلایل یک مشکل را به اندازه کافی درک کنند تا به حل دائمی آن مشکل دست بیابند.
کاربرد تحلیل علت ریشه ای. (فواید)
در اغلب موقعیت‌های مشکل‌ساز که در سازمان‌ها رخ می دهد، رویکردهای متعددی برای مقابله وجود دارد. این رویکردهای مختلف به طور معمول برای اجرایی شدن مستلزم صرف منابع در سطوح مختلف می باشد. به دلیل فوریتی که در اکثر این موقعیت‌ها احساس می شود، تمایل به انتخاب راه‌حلی وجود دارد که از نظر برخورد سریع با موقعیت، بهتر باشد.راه حلی مورد پسند است که از لحاظ سرعت مقابله با موقعیت پیش آمده بهترین باشد.
در انجام این روند، تمایل به طور کلی به درمان علائم است تا درمان مشکل اساسی و زیربنایی که در واقع مسئول اصلی وضعیت رخ داده است (علت اصلی). با این حال، با انتخاب یک رویکرد سریع برای مقابله با علائم، وضعیت مشکل‌ساز ممکن است دوباره رخ دهد و باید بارها و بارها با آن برخورد کرد. بلاشک هزینه ی این راه حل های سریع در طول زمان زیاد خواهد بود.
هدف از تجزیه و تحلیل علت ریشه ای این است که:
چه اتفاقی رخ داد؟
چرا این اتفاق افتاد؟
برای جلوگیری از تکرار مشکل چه اقدامی می توان انجام داد؟
“علت ریشه ای” پایه ای ترین و اساسی ترین علت از علل وضعیت به وجود آمده است، که ما به آن توجه داریم. از آنجایی که موقعیت پیش آمده معمولاً تحت تأثیر چیزهای زیادی (شرایط فیزیکی، رفتار انسان، رفتار سیستم‌ها یا فرآیندها) قرار می‌گیرد، معمولاً چندین علت ریشه‌ای پیدا می‌شود.
مراحل تجزیه و تحلیل علت ریشه ای (فرآیند)
رایج ترین عنصر در انواع روش RCA این است که ابتدا پرسشی درباره ی اینکه چرا وضعیت حال حاضر رخ داده است، مطرح می شود. در حالی که پاسخ ها ثبت می شود. در ادامه پرسیدن دلیل از پاسخ سوال قبلی، و دوباره پرسیدن دلیل از پاسخ جدید و همینطور جلو میرویم. RCA تلاش می کند تا فاکتورهای شرکت کننده و دلایل دیگر در ایجاد وضعیت پیش آمده را شناسایی کند. این به شما امکان می دهد تا زمانی که به هدف مورد نظر برای یافتن علل “ریشه ای” دست یابید، با پرسیدن چرایی ادامه دهید.
یافتن علل ریشه ای به ما اجازه می دهد تا مرحله ی جدیدی برای بهبود وضعیت موجود را آغاز کنیم: بررسی و تعیین بهترین روش برای تغییر علت ریشه ای تا بتوانیم وضعیت فعلی را بهبود بخشیم. این فرآیند دیگری است که معمولاً به عنوان اقدام اصلاحی و پیشگیرانه شناخته می شود. در کنار جستجو برای یافتن علت اصلی، باید به خاطر داشته باشیم که هر علت و فاکتور پیدا شده را به منظور اصلاح بررسی کنیم، زیرا بعضا بررسی و اصلاح این عوامل توانسته پیشرفت های بزرگی را به وجود آورد.
در حالی که RCA یک اصطلاح عمومی است، به این معنا که انواع مختلفی از متدولوژی برای آن وجود دارد، استفاده از آن نشان می دهد که نوعی روش شناسی ساختاری برای حل مشکل استفاده شده است.
محدودیت های تحلیل علت ریشه ای.(معایب)
این روش یک منشا واحد را برای مشکل به عنوان پیش‌فرض در نظر می‌گیرد. در واقعیت، ممکن است وضعیت پیچیده تر باشد.
